Ik geloof dat gebruikte woorden in de bijbel niet toevallig zijn. De bijbel is tenslotte door de Geest van JHWH geïnspireerd. Als de bijbel spreekt over wijn, dan zit er meer achter dan alleen een lekker glaasje (of toen: beker) wijn. Is het je wel eens opgevallen dat er twee soorten wijn in de bijbel voorkomen? Oude wijn (meestal gewoon wijn genoemd) en nieuwe wijn. En ze hebben allebei een andere betekenis, een tegenovergestelde betekenis.
De betekenis van (oude) wijn in de bijbel is niet positief.
De eerste vermelding van wijn in de bijbel vinden we bij Noach, in Genesis 9:20-27. Noach werd dronken en lag daardoor naakt in zijn tent. Deze daad van Noach had verstrekkende gevolgen. Zijn zoon Cham ontdekte het en vertelde het aan zijn broers. Zijn broers bedekten vervolgens hun vader met een kleed en liepen achteruit, zodat zij zijn naaktheid niet zagen die hun broer Cham wel had gezien. Als Noach dit ontdekt, spreekt hij een vloek uit over Kanaän, de zoon van Cham waar het volk Kanaän uit voortkomt.
Vervolgens komen we in Genesis 19:32-36 Lot tegen. Lot laat zich dronken voeren door zijn dochters, zodat zijn dochters zich door hem konden laten bezwangeren.
Als we verder gaan naar Numeri 6:2-4, dan komen we het nazireeërschap tegen. Als een Israëliet een nazireeërgelofte deed om zich aan JHWH te wijden, dan mocht hij geen wijn drinken.
Spreuken 31:4 zegt dat een koning geen wijn mag drinken. Leviticus 10:8-10 zegt dat een priester ook geen wijn mag drinken.
Wijn bedwelmt: Psalm 60:5.
In Spreuken 4:17 wordt er wijn van gewelddaden gedronken.
In Spreuken 20:1 wordt wijn een spotter genoemd. Hoe kan wijn spotten? Dat ontdekken we straks.
Spreuken 21:17 zegt dat wie wijn liefheeft niet rijk zal worden.
Jesaja 5:22 zegt: wee hen die een held zijn in wijn drinken.
Jeremia 25:15 heeft het over een beker met wijn van de grimmigheid van JHWH, die de volken zullen moeten drinken. Deze wordt ook genoemd in Openbaring 16:19 en 19:15. Wat is de verbinding tussen wijn en de toorn van JHWH? Ook dat ontdekken we straks.
In Joël 3:3 wordt er een meisje verkocht voor wijn, zodat ze konden drinken.
In Micha 2:11 wordt er voor wijn vals geprofeteerd.
Daniël weigert het voedsel dat de koning hem voorzette, maar ook de wijn (Daniël 1:8). Uit deze tekst blijkt dat wijn ons verontreinigt. Hoe kan wijn ons verontreinigen? We zien het straks.
In Openbaring 17:2 staat dat de aarde dronken is geworden van de wijn van haar hoererij, de hoererij van Babylon. Wat is de verbinding tussen wijn en hoererij? Ook dat ontdekken we hierna.
Conclusie: wijn spot, verontreinigt ons, is verbonden met de toorn van JHWH en met hoererij.
Maar de betekenis van nieuwe wijn in de bijbel is wel positief.
Nieuwe wijn wordt verbonden met overvloed, zegen van JHWH en verwijst vaak naar de toekomst.
In Genesis 27:28 wordt Izaäk gezegend met overvloed van nieuwe wijn.
In Deuteronomium 7:12-13 zegt JHWH dat Hij Zijn volk zal zegenen met nieuwe wijn, als ze zich aan Zijn geboden houden.
In Jeremia 31:12 staat dat het volk ooit zal toestromen naar JHWH, naar Zijn nieuwe wijn.
In Hosea 2:7 erkent Israël niet dat JHWH hen nieuwe wijn wil geven.
In Joël 2:19 zendt JHWH Zijn volk nieuwe wijn op de dag van de Heere. En in vers 24 zal het overstromen.
In Zacharia 9:17 zal JHWH op die dag Zijn volk verlossen en de nieuwe wijn zal overlopen.
In Joël 3:18 staat dat de bergen op die dag van nieuwe wijn zullen druipen. Amos 9:13 zegt hetzelfde, de heuvels zullen ermee doordrenkt zijn.
Als we de teksten over wijn en over nieuwe wijn met elkaar vergelijken, dan wordt duidelijk dat we nieuwe wijn zouden willen drinken, en (oude) wijn niet. Het drinken van (geestelijke) wijn verontreinigt ons en roept de toorn van JHWH over ons af. Het drinken van (geestelijke) nieuwe wijn is verbonden met zegen en overvloed van JHWH. Als we deze teksten lezen, wat is dan de gemeenschappelijke noemer? Wat is het dat ons verontreinigt, dat Zijn toorn over ons afroept? En wat is het dat ons zegen en overvloed geeft? De tekst uit Deuteronomium 7:12-13 die we eerder tegenkwamen, geeft ons een duidelijke aanwijzing. We ontvangen zegen als we Zijn geboden houden. We ontvangen toorn en verontreinigen ons als we dat dus niet doen. Het niet houden van Zijn geboden wordt ook wel zonde genoemd. En de kern van zonde is wat er in ons denken en in ons hart is. Het is in de kern niet het overtreden van Zijn geboden dat zonde is, het is wat er in ons denken en hart is wat maakt dat we Zijn geboden overtreden. We handelen en leven naar wat we in ons denken en hart geloven. En de basis van elk zondig handelen of nalaten is een leugen. Wijn in de bijbel verwijst dus naar leugens en dwalingen in ons denken en hart. En nieuwe wijn verwijst dan naar waarheid in ons denken en hart. Als de bijbel waarschuwt voor het drinken van wijn, dan waarschuwt de bijbel voor het tot ons nemen van leugens en dwalingen. Als de bijbel het drinken van nieuwe wijn aanmoedigt, dan wijst de bijbel ons op de noodzaak om ons hart en denken te vullen met Zijn waarheid.
Wijn wordt veel vaker (ruim 180x) in de bijbel genoemd dan nieuwe wijn (ruim 50x). Een redelijke verklaring zou kunnen zijn dat de bijbel ons duidelijk wil maken dat ons probleem de oude wijn van leugens en dwalingen in ons denken is. Maar de bijbel draagt ook de oplossing aan: nieuwe wijn van de waarheid.
Nu de betekenis van wijn en nieuwe wijn duidelijk is, kunnen we ook de vragen beantwoorden die we net gesteld hebben.
Hoe kan wijn spotten (Spreuken 20:1)? Leugens en dwalingen in ons denken, die een zondig leven tot gevolg hebben, spotten met JHWH.
Wat is de verbinding tussen wijn en de toorn van JHWH (Jeremia 25:15, Openbaring 16:19 en 19:15)? Leugens en dwalingen in ons denken, die een zondig leven tot gevolg hebben, roepen de toorn van JHWH over ons af.
Hoe kan wijn ons verontreinigen (Daniël 1:8)? Leugens en dwalingen verontreinigen ons denken.
Wat is de verbinding tussen wijn en hoererij (Openbaring 17:2)? Je begaat hoererij als je je verbindt aan iemand die niet bij jou hoort. Geestelijke hoererij betekent dan dat je je hart niet verbindt aan JHWH, we behoren Hém toe. Als je je hart niet verbindt aan de waarheid van JHWH, dan verbind je je hart aan leugens en dwaling. Ook Hosea 4:11 verbindt wijn met ons hart. Deze tekst zegt dat hoererij, wijn en nieuwe wijn ons hart in beslag kunnen nemen. Nieuwe wijn van de waarheid moet ons hart in beslag nemen. Hoererij en wijn niet.
Word niet dronken van wijn
Efeziërs 5:18 zegt dat we niet dronken moeten worden van wijn (van leugens en dwalingen), maar vervuld moeten worden van de Geest (van waarheid: Johannes 6:13). In deze tekst staan wijn en Geest tegenover elkaar: leugen tegenover waarheid. Maar toen de Geest werd uitgestort in Handelingen 2:13 werden de discipelen beschuldigd dat ze vol waren van zoete wijn. De discipelen waren inderdaad vol van zoete wijn, maar dat was zoete (nieuwe) wijn van de waarheid en geen letterlijke wijn. Ze waren namelijk vol van de Geest van waarheid (Johannes 6:13).
Jesjoea maakt alles nieuw!
“En Hij Die op de troon zit, zei: Zie, Ik maak alle dingen nieuw.” Openbaring 21:5
Jesjoea maakt alles nieuw. En door Hem en in Hem hebben wij zicht gekregen op dat nieuwe, dat deels al gekomen is en deels nog komt.
Wat was het eerste wonder dat Jesjoea deed? Jesjoea veranderde water in wijn en hiermee vergeleken was de wijn die daarvoor geschonken werd minder (Johannes 2:10-11). Jesjoea maakte dus nieuwe wijn van de waarheid.
Tijdens Zijn laatste pesach maaltijd met Zijn discipelen zegt Jesjoea in Mattheüs 26:29: “Ik zeg u dat Ik van nu aan van de vrucht van de wijnstok niet zal drinken tot op de dag wanneer Ik die met u nieuw zal drinken in het Koninkrijk van Mijn Vader.” Jesjoea zal in Zijn Koninkrijk samen met ons nieuwe wijn van de waarheid drinken. We zijn volgens Lukas 17:21 geestelijk nu al in Zijn Koninkrijk als Hij regeert in ons leven en Zijn Koninkrijk binnen in ons is. We zijn in Zijn Koninkrijk als we in Zijn waarheid zijn, als we Zijn waarheid kennen en Zijn waarheid ons denken en hart verandert.
Lukas 5:37-39 heeft het over nieuwe wijn in nieuwe zakken. We kunnen de nieuwe wijn van de waarheid pas bevatten, als we nieuwe zakken hebben. Anders stroomt de waarheid zodra we het ontvangen er direct weer uit. Nieuwe wijn van de waarheid vereist een vernieuwd denken, een Koninkrijksdenken. Een denken en hart waar de Geest van de waarheid regeert, waar Jesjoea als Koning regeert. Vers 39 maakt duidelijk dat we de neiging hebben om aan de leugen vast te houden. Het vervangen van de oude wijn van leugens door de nieuwe wijn van waarheid is een proces. Het is de vernieuwing van ons denken, waar o.a. Efeze 4:23 en Romeinen 12:2 naar verwijzen.
Bij het kruis
Ook bij de kruisiging speelde wijn een rol. Bijbelteksten over de wijn die Jesjoea werd aangeboden bij het kruis lijken elkaar tegen te spreken. In de ene tekst wijst Jesjoea de wijn af, in de andere tekst niet. De teksten spreken elkaar niet tegen, het verschil zit in de chronologie. Jesjoea sloeg de wijn af toen deze te vroeg werd aangeboden. Pas op het moment net voordat Hij stierf, nam Hij de wijn wel aan. En ook dat heeft betekenis.
In Mattheüs 26:39, 42 en 44 bidt Jesjoea drie maal vurig tot Zijn Vader of de drinkbeker aan Hem voorbij mag gaan. Jesjoea staat doodsangsten uit voor het drinken van die beker. Het is dezelfde beker als de beker die in de teksten hierboven al voorbij kwam: de beker van de grimmigheid of toorn van JHWH. Het is Zijn toorn op onze zonde: de wijn van leugen die in ons denken en hart is. Een hoofdstuk verder is Jesjoea aan het kruis genageld. In Mattheüs 27:33-34 wil Jesjoea nog niet drinken. Maar verder, in vers 48, wordt Hem de wijn opnieuw aangeboden en vervolgens geeft Hij in vers 50 de geest. Jesjoea dronk de wijn dus pas op het moment net voordat Hij de geest gaf en het volbracht was. Dit vinden we ook terug in Johannes 19:30 en in Markus 15:36-37. Net voordat Jesjoea uitriep ‘het is volbracht’, dronk Hij de wijn pas. De geestelijke betekenis van wijn verwijst naar dwalingen en leugens in ons denken en hart, zonde dus. En het was de wijn van deze leugens en dwalingen dus die Jesjoea dronk, tot zich nam, net voor het moment dat Hij de geest gaf. Zo verwijst het drinken van de wijn naar het feit dat Jesjoea aan het kruis onze zonde droeg. Doordat Jesjoea de wijn van onze zonde dronk en onze zonde aan het kruis gedragen heeft, werd alles nieuw. En nu kunnen wij door Zijn Geest in ons, ons denken en hart vullen met Zijn waarheid én…. drinken we nieuwe wijn van de waarheid met Hem in Zijn Koninkrijk.
L’chaim! (*)
(*) Met deze uitdrukking wordt in het Hebreeuws geproost. Het betekent letterlijk: “op het leven”.
